Porady dietetyka

Antyoksydanty, inaczej przeciwutleniacze to grupa związków chemicznych, które „usuwają” wolne rodniki. Ich odpowiednia ilość, produkowana przez organizm lub dostarczana z pożywieniem może opóźniać procesy starzenia, czy zmniejszać ryzyko chorób, m.in. chorób układu. Bogactwo antyoksydantów stanowią warzywa i owoce, ich dobrym źródłem będą także kakao, ryby czy mięso.

Reaktywne formy tlenu (ROS) nazywane także wolnymi rodnikami czy po prostu rodnikami są to reaktywne molekuły – pochodne tlenu cząsteczkowego. Produkcja wolnych rodników jest nieodłącznym elementem tlenowego metabolizmu komórek. Są one jego naturalnymi produktami i w stężeniach fizjologicznych biorą udział w prawidłowym przebiegu wielu procesów komórkowych. Problem powstaje w momencie, kiedy wytwarzanie reaktywnych form tlenu jest większe niż wydajność procesów antyoksydacyjnych. Mówi się wtedy o STRESIE OKSYDACYJNYM, a to on powoduje uszkodzenia makrocząsteczek komórkowych, takich jak: DNA, białka czy lipidy.

Nasz organizm jest jednak wspaniałą „machiną biochemiczną” i adaptuje się do różnych sytuacji, nawet tych niekorzystnych. Doskonale potrafi radzić sobie ze zwiększoną produkcją wolnych rodników, np. podczas wysiłku fizycznego. Wytwarzane są wtedy większe ilości antyoksydantów, aby chronić komórki przed stresem oksydacyjnym.

Dobrze jest jednak wspomagać organizm i dostarczać mu pożywienie bogate w antyoksydanty. Powinno się spożywać duże ilości warzyw i owoców, które stanowią dobre źródło witamin i składników mineralnych. Warto zwrócić uwagę na produkty bogate w witaminę E (np. olej z zarodków pszenicy czy olej ze słonecznika), witaminę A (masło, tłuste ryby, wątroba, jaja), witaminę C (dzika róża, papryka, czarne porzeczki, natka pietruszki), selen (podroby, owoce morza, orzechy brazylijskie) czy polifenole (winogrona, jagody, oliwa z oliwek).

Warto wiedzieć, że związków o zdolnościach antyoksydacyjnych jest dużo więcej i podstawą ich dostarczania do organizmu jest spożywanie różnorodnej, kolorowej i nieprzetworzonej żywności.