Twój koszyk jest pusty!
Blog PureFood

Nowalijki - wiosenne warzywa, czy są zdrowe czy szkodliwe?
Nowalijki to młode, wiosenne warzywa, które ukazują się pierwszy raz w sezonie.
Budzą wiele radości wśród osób, które po zimie odczuwają brak witamin i minerałów w swoim organizmie. Jakie warzywa zaliczamy do nich, czy są zdrowe, czy raczej szkodzą zdrowiu? Niestety nowalijki co roku budzą wiele wątpliwości - czy warzywa mają jakąś wartość odżywczą, skoro są hodowane w sztucznych warunkach? Czy warto jeść nowalijki? Postaramy się poszukać odpowiedzi na te nurtujące pytania.
Nowalijki - jakie są to warzywa?
Nowalijki to młode, wiosenne warzywa, których nie znajdziemy na sklepowych półkach zimą. Pojawiają się po raz pierwszy w sezonie, zazwyczaj na przełomie marca i kwietnia. Warzywa, które zaliczamy do nowalijek to:
- sałata,
- rzodkiewki,
- pomidory,
- młoda marchewka,
- ogórki,
- szczypiorek,
- rzeżucha,
- nać pietruszki,
- cebulka dymka.
Warzywa te hoduje się w oszklonych halach, gdzie “panuje wieczne lato”, czyli jest odpowiednia temperatura, oświetlenie i wilgotność powietrza. Rośliny wtedy mają najlepsze warunki, aby się rozwijać. Uprawiane są zazwyczaj na mieszaninie torfu, ziemi liściowej, nawozów i mikroelementów. Stosuje się również uprawy hydroponiczne, które polegają na tym, że korzenie roślin są zanurzone w płynnym roztworze składników mineralnych. Skład podłoża zmienia się w zależności od potrzeb danej rośliny.
Nowalijki hodowane w szklarni nie muszą też walczyć ze szkodnikami, czy niesprzyjającymi warunkami atmosferycznymi tj. grad czy przymrozek. Dzięki idealnym warunkom rośliny rosną szybko i są urodziwe.
Nowalijki - jakie mają właściwości i wartości odżywcze?
Ilości witamin i minerałów zawartych w warzywach szklarniowych są zbliżone do tych, które są uprawiane na polu. W nowalijkach jest trochę mniej witaminy C i bioflawonoidów. Dzieje się tak ze względu na brak światła słonecznego, przez to, że dzień jest krótszy, a szyba w szklarni jest filtrem dla promieni. Jednak różnica ta nie jest bardzo duża. O wiele większą rozbieżność zauważymy w smakach, ponieważ z powodu małej ilości słońca w nowalijkach nie wytwarza się dużo cukrów i substancji zapachowych. Mniej smaczne mogą być pomidory, które zostały zerwane jeszcze nie do końca dojrzałe, a następnie są traktowane gazem przyspieszającym dojrzewanie. Umieszczanie warzyw w komorze wypełnionej etylenem nie pozbawia ich cennych składników odżywczych, pomidor może być jedynie mniej słodki.
Nowalijki - charakterystyka warzyw
Rzodkiewka, dzięki temu, że posiada związki siarki, chroni przed nowotworami. Ma sporo błonnika pokarmowego, który przyspiesza przemianę materii. Jednak osoby mające problemy z pęcherzykiem żółciowym powinny unikać rzodkiewek. Działają bowiem one żółciopędnie i mogą powodować ataki bólu.
Rzodkiewka stanowi również dobre źródło kwasu foliowego - substancji potrzebnej np. kobietom w ciąży. Jest niskokaloryczna, dlatego też poleca się ją osobom, które się odchudzają.
- Ogórek zawiera trochę jodu i witaminy A. Ma mało kalorii i delikatnie pomaga usuwać nadmiar wody z organizmu. Obecne w ogórkach enzymy rozkładają witaminę C, dlatego lepiej nie łączyć ich w jednym daniu np. z pomidorami.
- Sałata posiada swój kolor dzięki chlorofilowi. Ma on działanie bakteriobójcze, przyspiesza gojenie, chroni przed zarazkami, pomaga pokonać infekcje. Sałata zawiera luteinę i zeaksantynę, silne przeciwutleniacze, które chronią przed zwyrodnieniem plamki żółtej.
- Pomidory mają dużą ilość witaminy C. Zawiera też sporo witaminy E oraz beta-karotenu. W pomidorach obecne są witaminy z grupy B, a także witamina K. Pomidory to też bogactwo pierwiastków mineralnych. Jednym z najważniejszych jest potas, który obniża ciśnienie krwi poprzez działanie moczopędne. Cenny składnik pomidorów to likopen. Jest to naturalny barwnik, dzięki któremu pomidory mają intensywnie czerwony kolor.
- Szczypiorek - w jego skład wchodzi kwercetyna - silna substancja przeciwutleniająca zapobiegają zakrzepom, miażdżycy i zakażeniom. Posiada witaminy C, A, E, B i PP oraz sporo jodu. Osoby borykające się ze zgagą nie powinny sięgać po te warzywo.
- Rzeżucha ma bardzo dużo wzmacniającej odporność witaminy C. Zaleca się jej spożywanie przy zaburzeniach pracy nerek ze względu na działanie moczopędne. Neutralizuje również związki rakotwórcze znajdujące się w dymie tytoniowym, dlatego jest dosyć ważna w diecie osób palących papierosy.
- Nać pietruszki doskonale wzmacnia organizm – w 100 g jest 5 mg żelaza i 177 mg witaminy C (więcej niż w cytrusach!). Pozytywnie wpływa na wzrok i cerę, bo ma aż 5510 µg beta-karotenu i 3,1 mg witaminy E. Jest warzywem niskokalorycznym ( zawiera jedynie 30 kcal na 100 g), bogatym w mnóstwo witamin: A, C, PP, B1, B2 oraz beta-karoten i kwas foliowy.
Nowalijki - czy są szkodliwe dla naszego organizmu?
Niestety, do nawożenia nowalijek używany jest sztuczny nawóz zawierający związki azotu. Rośliny pobierają je w taki sposób, że pobierają ich tyle, ile im się dostarczy, a nie tyle, ile im potrzebne. Kontrole wykazują często przekroczenie dozwolonych norm. Dużo azotanów gromadzi się przede wszystkim w korzeniach i zewnętrznych liściach warzyw. Najwięcej jest w rzodkiewkach, marchewce i sałacie.
Przerost ilości związków azotu może u człowieka przyczyniać się do zatruć, a na dłuższą metę również zwiększać ryzyko nowotworów. Tak naprawdę nie jesteśmy w stanie rozpoznać, czy warzywa, które zamierzamy kupić, są przenawożone, czy nie. Nie świadczy o tym wielkość czy kolor warzywa. Pozostaje jedynie kupować warzywa z pewnych źródeł np. w lokalnych warzywniakach, na straganach czy sklepach z ekologiczną żywnością.
Niektóre nowalijki możemy wyhodować sami w domowych zaciszu. Można zasadzić w doniczce cebulę czy pietruszkę lub wysiać rzeżuchę na niewielkiej ilości waty z dodatkiem dużej ilości wody. Po kilku dniach możemy cieszyć się zdrowym szczypiorkiem, natką pietruszki czy kiełkami rzeżuchy. Smacznego!