Sokoterapia swoją chwilę sławy ma już chyba za sobą, ale ponieważ picie naturalnych soków może przynieść wiele dobrego, przyjrzymy się temu tematowi bliżej. Wyjaśnimy, na czym polega detoks sokowy oraz jakie są jego plusy i minusy. Sprawdzimy, czy lepiej pić soki czy jednak jeść warzywa i owoce w całości.

Popularność różnych diet, postów, głodówek zmienia się jak w kalejdoskopie. Raz jemy tylko białko, potem same warzywa albo przez cały tydzień pijemy soki. Problem w tym, że zdrowa dieta powinna zawierać wszystkie składniki odżywcze w odpowiednio dobranych proporcjach. Diety eliminacyjne powinny być wyjątkiem i mieć swoje uzasadnienie.

Innymi słowy, dietę powinno się mieć, a nie na niej być. 

Na czym polega detoks sokowy

Głównym celem sokoterapii jest oczyszczenie i wzmocnienie organizmu. Polega to na tym, aby przez kilka dni przyjmować tylko płyny, z czego przynajmniej połowę powinny stanowić świeże soki warzywno-owocowe. Jest to więc raczej forma postu niż dieta, bo w tym czasie powstrzymujemy się od jedzenia. Oprócz soków należy pić wodę i ziołowe herbatki, ale podobnie jak w przypadku leków, z ziołami trzeba ostrożnie.

Świeżo wyciskane soki zawierają dużo mikro- i makroelementów, ale nie dostarczają wszystkich składników pokarmowych. Kiedy zastępujemy nimi posiłek, niejako zmuszamy organizm do uruchomienia zapasów. Niedobory energii zostaną więc uzupełnione z tkanki tłuszczowej. To z reguły pożądane działanie, ale ma swoje drugie dno. W tłuszczu kumulują się różne toksyny i pozostałości, które w tym momencie zostaną uwolnione. Dlatego podczas sokoterapii należy pić również dużo wody, aby je jak najszybciej wypłukać z organizmu.

Warzywa i owoce różnią się między sobą zawartością składników odżywczych, więc ich dobór również nie powinien być przypadkowy. Sporo zatem zależy od rodzaju dolegliwości, stanu organizmu i tego, co pijąc soki chcemy osiągnąć. Z powyższych względów sokoterapia rozumiana dosłownie, czyli stosowana w celach leczniczych, eliminująca pokarmy na kilka-kilkanaście dni, powinna odbywać się pod nadzorem specjalisty, który dobierze odpowiednie przepisy dla danej osoby oraz ustali częstotliwość picia soków i proporcje innych płynów. To w naszych realiach może być trudne.

Nic jednak nie stoi na przeszkodzie, aby wykorzystać dobroczynne działanie soków i po prostu uzupełnić w nie swoją codzienną dietę. Nasza propozycja to szklanka soku zamiast drugiego śniadania lub jeden sokowy detoks w tygodniu.

Soki owocowe i warzywne — pić czy nie pić?

W warzywach i owocach oprócz witamin i minerałów znajdują się również enzymy roślinne, których sami nie jesteśmy w stanie wytworzyć. Są nam one jednak niezbędne do trawienia i wchłaniania wielu potrzebnych substancji zawartych w roślinach. To dlatego powinniśmy jeść warzywa przy każdym posiłku i przynajmniej raz dziennie zjeść owoc. Tak też komponujemy nasze diety pudełkowe - sprawdź

Plusem, ale jednocześnie minusem warzyw i owoców jest to, że w ich naturalnej postaci zajmują sporą objętość, a mają niewiele kalorii. To zaleta dla głodomorów i tych, którzy się odchudzają, bo jarzyny nasycają na dłużej. Minusem jest to, że większość ich wartości opakowana jest w niestrawny błonnik i jest wydalana, zanim zostanie przyswojona. Porcja soku zajmuje dużo mniej miejsca, za to zawartość cennych witamin i minerałów jest dużo wyższa i łatwiej dostępna. 

Kiedy warto zastosować detoks sokowy

Umówmy się, że w dalszej części artykułu, będziemy pod pojęciem sokoterapii rozumieć picie porcji soku dziennie, a nie całkowite odstawienie jedzenia. Picie ich będzie miało wówczas działanie oczyszczające i wzmacniające. 

Jeśli obserwujesz u siebie następujące objawy:

• nadmierna senność i ciągłe zmęczenie,
• zaburzenia koncentracji,
• nadmierna drażliwość,
• bóle głowy,
• zaparcia, zgagę i inne dolegliwości ze strony układu pokarmowego,
• wypadanie włosów i łamliwe paznokcie,
• spadek odporności (przeziębienia, opryszczki itp.),

zanim pobiegniesz do apteki po suplementy, zacznij od szklanki dobrego świeżego soku dziennie. Gdy planujesz bardziej gruntowne oczyszczanie organizmu możesz zaplanować sobie cały dzień z sokami. 

Nie polecamy pełnej sokoterapii w czasie ostrej infekcji, podczas leczenia chorób nowotworowych, przy chorobach tarczycy oraz chorobach przewlekłych, takich jak cukrzyca, choroby układu krążenia, choroby nerek. Soki mogą być świetnym uzupełnieniem leczenia, ale to nie pora na dodatkowe atrakcje dla organizmu. Dlatego w takich przypadkach pij sok, jako uzupełnienie diety.

Jakie efekty przynosi detoks sokowy?

Soki, podobnie jak same warzywa i owoce dostarczają nam wielu wartościowych substancji odżywczych. Wspomnieliśmy już, że picie soków uruchamia tkankę tłuszczową i uwalnia z niej toksyny i inne szkodliwe substancje. Enzymy zawarte w sokach pobudzają również pracę wątroby i nerek, a płynna postać ułatwia przyswajanie zawartych w nich składników. 

Pozytywne działanie soków:

• przyspieszają metabolizm,
• zwiększają spalanie tłuszczu, 
• oczyszczają organizm z toksyn,
• dostarczają przeciwutleniacze, które niszczą wolne rodniki odpowiedzialne za starzenie się i choroby nowotworowe,
• poprawiają odporność,
• pobudzają pracę nerek i wątroby,
• dostarczają błonnika, który ułatwia opróżnianie jelit,
• poprawiają pracę mózgu i całego układu nerwowego,
• zapobiegają demencji

Jakie soki są najlepsze?

Nawet najlepsze soki, zanim trafią na sklepowe półki, przechodzą mniejszą lub większą obróbkę. Tymczasem sama pasteryzacja, która ma przedłużyć ich trwałość niszczy wiele cennych składników. Największą wartość przyniosą nam więc soki świeżo wyciskane, najlepiej z warzyw i owoców pochodzących ze sprawdzonych, bezpiecznych upraw. Taki sok powinien być wypity w ciągu 4 godzin od przygotowania.

Sokowirówka czy wyciskarka, a może wystarczy blender?

Zacznijmy od blendera, bo niemal każdy ma go w domu. Wrzucamy po pokrojone na kawałki warzywa i już. Blenderowi będzie łatwiej zmielić warzywa i owoce na miazgę, jeśli dolejemy do nich odrobinę wody albo roślinnego mleka. Nie będzie to więc czysty sok, a raczej smoothie, ale za to nie zostaną nam żadne resztki. Umycie blendera trwa kilka chwil, ale minusem może być jego moc. Twarde warzywa może być trudno upłynnić w ten sposób.

Sokowirówka również miażdży nasze warzywa i owoce, oddzielając sok od miąższu, ale podczas pracy wydziela sporo ciepła. To niszczy składniki wrażliwe na temperaturę. Ten sposób nie jest też zbyt wydajny, bo sporo mokrego „odpadu” zostaje. Można go co prawda wykorzystać jako bazę do placków, zapiekanek czy innych dań, ale bądźmy szczerzy — zazwyczaj ląduje on w koszu. Nie da się również wyciskać sokowirówką soku z warzyw liściastych i nasion.

Wyciskarka wolnoobrotowa da nam najwięcej soku, który będzie najbardziej klarowny i jednocześnie będzie zawierał najwięcej składników odżywczych. Wytłoczyn będzie dużo mniej niż w sokowirówce, ale wiele z nich już nie zrobimy, bo będą suche jak wiór.

Zarówno sokowirówkę, jak i wyciskarkę trzeba umyć od razu po użyciu, żeby resztki nie zaschły na sitach. Elementów do czyszczenia jest więcej niż przy blenderze i niestety nie wystarczy ich opłukać pod bieżącą wodą. Ponadto decydując się na wyciskarkę trzeba się liczyć z większym wydatkiem, a minusem wszystkich urządzeń jest hałas podczas pracy. 

Jakie soki pić podczas sokoterapii?

Wszystko zależy do tego, jaki jest Twój główny problem lub jaki efekt chcesz osiągnąć. Od razu dobra wiadomość, że ubytek wagi będzie pożądanym skutkiem ubocznym w niemal każdym przypadku. Większość soków będzie też pozytywnie wpływać na ciśnienie krwi, dostarczać witamin i zwiększać odporność organizmu poprzez uszczelnianie naczyń krwionośnych. Jako przeciwutleniacze będą też działać przeciwnowotworowo i obniżać poziom cholesterolu. 

Niektóre owoce i warzywa mają jednak działanie specjalne:

• winogrona i gruszki zawierają sporo jodu, który może pomóc przy niektórych chorobach tarczycy (skonsultuj to z lekarzem),
• sok z granatu i z pomidorów może pomagać w leczeniu chorób prostaty, 
• ogórki, poprzez swoje działanie moczopędne, są polecane przy kamicy nerkowej, ale też przy reumatoidalnym zapaleniu stawów, czy dnie moczanowej,
• marchewka oprócz znanego wpływu na wzrok, skórę i włosy, poprawia laktację u kobiet karmiących,
• substancje zawarte w jabłkach (acetylocholina) i gruszkach (bor) korzystnie wpływają na pracę mózgu,
• sok z ananasa rozpuszcza zatory w naczyniach krwionośnych, zapobiega osteoporozie i przyspiesza gojenie ran,
• sok wiśniowy pomaga przy bólu głowy i zawiera melatoninę, więc przydaje się przy problemach z zasypianiem.

Pamiętaj tylko, że owoce zawierają dużo cukru, a w porcji soku łatwo zmieścić naprawdę duże porcje owoców. Spożywanie ich w nadmiernych ilościach, może powodować tycie, zakwaszenie organizmu, czyli przynieść więcej szkody niż pożytku. Dlatego pij raczej soki warzywne, dodając do nich wybrane owoce. 

zdjęcie: Photo by ABHISHEK HAJARE on Unsplash